De laatste loodjes............

wegen niet altijd het zwaarst! Hoewel.......
We zijn als afsluiting van ons verblijf in Mozambique naar de eilanden voor de kust van Vilanculos geweest. Zwemmen, snorkelen, varen en zeilen met een dhow, luieren, lekker eten en genieten van het mooie tropische weer, watertemperatuur en de dolfijnen.

Henriette is met haar laatste afsluitende werkzaamheden begonnen. Er staat nog een afspraak met de International School Beira voor de begeleiding van de docenten op het terrein van inclusief onderwijs en ze is bezig de laatste hand te leggen aan een handleiding voor docenten die aangepast moest worden (teacher-training) en een nieuwe handleiding voor de studenten die er getraind worden.

Waar we eigenlijk voor gekomen waren begin februari 2012, teacher training m.b.t inclusief onderwijs met als werkgever het Districtskantoor van het Ministerie voor Onderwijs en Cultuur, is niets terecht gekomen en vastgelopen in een web van werkvergunning- verblijfsvergunning-visaproblemen, onwilligheid, desinteresse en bureaucratie.

Des te schrijnender is het om te lezen hoe de stand van zaken op dit ogenblik is in het onderwijs in Mozambique.
Vorige week werd een rapportage gepubliceerd door het Ministerie van Onderwijs en Cultuur met landelijke cijfers over het jaar 2011.
Vooraf eerst wat informatie over de organisatie van primair en secundair onderwijs. Het is als volgt opgebouwd.
grade 1, 2, 3, 4 en 5 kun je vergelijken met groep 3, 4, 5, 6 en 7 in NL. Kinderen gaan hier met 6 of 7 jaar naar school.
grade 6, 7, 8 kun je vergelijken met groep 8, brugklas 1 en 2
grade 9 en 10 zijn de laatste jaren van het voortgezet onderwijs,
grade 11 en 12 geven aansluiting op de universiteit.

Van de 11-jarigen in grade 5, bij ons groep 7, viel in 2011 36% uit. Een deel van deze kinderen komen terug om grade 5 nog een keer te proberen, maar 32 % haalt het niet.
Van wat aan leerlingen overblijft in de leerjaren daarna, valt nog eens 36,4 % uit.
Slechts een klein aantal volgt dan grade 11 en 12 als voorbereiding op universiteit. In grade 11 en 12 is de uitval 48%

Men constateert in het onderwijsrapport dat de resultaten hard achteruitgaan sinds in 2004 een nieuw curriculum voor het onderwijs is geïntroduceerd. Als oorzaken worden in hetzelfde rapport genoemd:
- het gemiddeld aantal leerlingen dat in een klas zit; bijv gemiddeld 84 leerlingen in de grades 6, 7 en 8 en een gemiddelde van 97 leerlingen per klas in grade 11 en 12
- er is een groot gebrek aan leerkrachten, teveel hebben onvoldoende opleiding, het absenteïsme (dat betekent dus dat je gewoon niet komt als leraar) is in het voortgezet onderwijs schrikbarend hoog
- zowel in basis als voortgezet onderwijs zitten teveel leerling gewoon op de grond
- de meeste schoolgebouwen zijn van slechte kwaliteit en niet bestand tegen de weersomstandigheden in de regentijd
- hoewel boekenpakketten gratis horen te zijn, hebben veel leerlingen geen schoolboeken
- teveel leerlingen leren geen lezen, schrijven en rekenen
- in het voortgezet onderwijs is een groot gebrek aan vaklokalen
- kinderen gaan in "shifts" naar school: je hebt een ochtendgroep, een middag- en avondgroep.

Ruim 10% van de leerlingen heeft een handicap, maar wordt ondergebracht in dezelfde overvolle klassen, er zijn praktisch geen speciale scholen. Veel gehandicapte kinderen gaan helemaal niet naar school. Inclusief onderwijs is veelal een loze term. Zelfs op de International School van Beira, een school voornamelijk voor kinderen van expats en met klassen met gemiddeld 8 tot 12 leerlingen. Ouders moeten een proces voeren tegen het bestuur van de school om simpele maatregelen voor hun gehandicapte kind af te dwingen. Let wel, dezelfde ouders betalen duizenden US $ aan schoolgeld.

Dit lezend en wetend, is het des te triester dat vanuit het Districtskantoor van het Ministerie voor Onderwijs en Cultuur, Henriette's werkgever, totaal niets concreets ondernomen en gedaan is met de aangeboden expertise.

We gaan naar huis met een omweg. De 31ste augustus vertrekken we naar Johannesburg voor een rondreis in Zuid Afrika en 30 sept. hopen we te landen op Schiphol. We zullen proberen vanuit Zuid Afrika nog een reisverslag te sturen.
Hartelijk dank voor al jullie reacties, steunbetuigingen, begrip en troostende woorden. De omstandigheden waren niet altijd even gemakkelijk. Jullie steun en belangstelling was erg belangrijk. Natuurlijk vertrekken we hier met gemengde gevoelens, maar we zijn ook veel positieve ervaringen rijker.
Jacques en Henriette, Beira, augustus 2012.