Wachten…………..
Door: jacquesenhenriette
Blijf op de hoogte en volg Henriette
02 Juli 2012 | Mozambique, Beira
Westerlingen hebben een horloge...Afrikanen hebben de tijd.
Enkele maanden geleden lazen we het boek “Mijn Mercedes is niet te koop” (op de IPad) van de Nederlandse schrijver Jeroen van Bergeijk. Hij beschrijft hierin de tocht die hij in 2006 maakte in zijn oude Mercedes 190 D bouwjaar 1988, 220.000 km op de teller, van Amsterdam naar Benin in West Afrika. Het uiteindelijke doel van de rit is de auto te verkopen in Benin, maar de grootste uitdaging is de rit door de Sahara. Een aanrader om te lezen als je van reisverhalen houdt. Hij beschrijft o.a. het wachten wat mensen in Afrika veelvuldig doen en gelaten over zich heen laten komen. Een citaat uit zijn boek:
……………..“Stel je voor dat in Nederland een veerboot drie dagen niet vaart. Binnen een kwartier beginnen mensen te mopperen, te klagen en te zeuren. Ze willen de baas spreken, ze eisen hun geld terug en uiteindelijk zullen ze weggaan (alles beter dan wachten). Als de vertraging maar lang genoeg aanhoudt, zeg een dag, arriveren journalisten van de lokale krant en het televisiejournaal. Iedereen, van publiek tot machthebbers, spreekt er schande van. Er worden schuldigen aangewezen en er vallen ontslagen. De gelaten gezichten die ik hier zie, zouden in ieder geval nooit tot het repertoire behoren. De Poolse journalist, schrijver en Afrika-kenner Ryszard Kapuscirïski merkt in Ebbenhout, zijn bundel Afrikaanse verhalen, op dat Europeanen en Afrikanen volledig verschillende opvattingen van tijd hebben. ‘In de Europese overtuiging bestaat de tijd los van de mens, bestaat hij objectief, eigenlijk buiten ons, is meetbaar, lineair,’ aldus Kapusciiiski. ‘De Europeaan voelt zich een dienaar van de tijd, hij is ervan afhankelijk, is zijn onderdaan. Als hij wil bestaan en functioneren, moet hij zich aan zijn onschendbare, ijzeren wetten houden, aan zijn vaste principes en regels. Hij moet zijn termijnen, data, dagen en uren in acht nemen.’ ‘Voor Afrikanen daarentegen,’ schrijft Kapuscirïski, zich ervan bewust dat hij met die term generaliseert, ‘is de tijd een veel lossere categorie, meer open, rekbaar, subjectief. De tijd is zelfs iets wat de mens kan scheppen. Het bestaan van de tijd wordt bijvoorbeeld zichtbaar in gebeurtenissen, en of een gebeurtenis plaatsvindt of niet, hangt immers af van de mens. De tijd verschijnt als gevolg van ons handelen, maar verdwijnt wanneer we iets nalaten of helemaal niet in actie komen. De tijd is materie die onder onze invloed altijd tot leven kan komen, maar in een toestand van winterslaap of zelfs non-existentie geraakt als we onze energie er niet op richten. De tijd is een passieve entiteit, is voor alles afhankelijk van de mens. Geheel het omgekeerde van het Europese denken.’ Die verschillende opvattingen van tijd zie je nergens beter dan op plekken waar zinloos gewacht moet worden. Zoals in een Afrikaans busstation, waar Kapuscinski tot zijn overpeinzingen komt, of hier bij een veerboot. De Europeaan ziet de minuten, uren en dagen tot zijn steeds groter wordende ergernis op de klok wegtikken, voor de Afrikaan lijken die gewachte minuten, uren en dagen niet te bestaan. Hij wacht en komt pas weer tot leven als de veerboot arriveert. Het wachten van de Afrikaan is een soort sluimeren, een kortstondige winterslaap, waarvan de auteur nauwgezet de fysiologische kenmerken in kaart brengt. Van de wachtende Afrikaan ontspannen de spieren en verslapt het lichaam, de blik is afwezig, zonder nieuwsgierigheid.”………………..
Tot zover het citaat uit het boek van Jeroen Bergeijk. Ook wij hebben dagelijks te maken met de Afrikaanse cultuur m.b.t. tijd. Soms ervaren we het aan den lijve en andere keren zien we het op straat. Hier volgen een aantal voorbeelden: - Het betalen van de maandelijkse waterrekening doen we door naar het kantoor van de FIPAG te gaan en daar aan te sluiten in de rij. De lengte is afhankelijk van de datum. Hoe dichter bij de sluitingsdatum (18e van de maand), des te meer wachtenden. Er kunnen rond de 18e zo`n 50 mensen in de rij staan. De eerste keer dat ik kwam betalen, sloot ik netjes achteraan, maar werd naar voren gehaald door een oudere man. Ik kwam bij een aantal “ouderen” te staan en al gauw kwam ik er achter dat ouderen hier vóór mogen gaan en soms ook nog een stoel krijgen aangeboden. Tegenwoordig ga ik betalen, zodra de rekening binnen is. Dan wachten er meestal maar 5 á 6 mensen. - Ook voor het kopen van elektra moeten we in de rij staan. Jacques gaat naar een kantoor en koopt voor een bepaald bedrag stroom. Hij krijgt dan een kassabon met een code die hij in moet voeren in een meterkastje wat naast onze voordeur zit. De meter geeft aan hoeveel stroom we hebben. - Van VSO krijg ik maandelijks en vergoeding. Deze wordt op een bank in Beira in depot gestort en daar kan ik het dan vanaf halen. Hiervoor moet ik elke maand formulieren invullen en dan bij een ander loket het geld ophalen. Daarvoor sluit ik aan in de rij wachtenden voor het loket. Vaak staan daar meer dan 20 wachtenden voor mij. Het record van wachten is 5 uur (gelukkig niet door mij maar door Nick, één van de Canadese VSOers). Wij gaan nu meestal in het begin van de nieuwe maand want dan is het minder druk. Voor de pinautomaten staan hier ook vrijwel dagelijks lange rijen mensen geduldig te wachten tot ze bij de automaat kunnen. Een bewaker in uniform houdt toezicht. - We zien dagelijks rijen wachtenden bij de Vodacom of M-Cel kantoren, de mobiele telefoon maatschappijen. Mensen vullen daar formulieren in voor steeds weer een nieuw voordeel abonnement voor korte tijd. Het zal vast goedkoper zijn dan een abonnement voor langere tijd. - Alle uren die wij gewacht hebben op het Provinciaal kantoor van het Ministerie van Onderwijs (tussen de 2 en 5 uren per bezoek) konden we de werknemers observeren op hun “wachtgedrag.” Een loopjongen van de directeur doodde zijn tijd met heen en weer lopen, krant lezen, dutjes doen, sms-sen, kletsen met collega`s, brieven in een enveloppe doen, etc. Zodra de directeur uit zijn kamer kwam, sprong hij op en deed wat van hem verwacht werd. Dat kon zijn het toilet van de directeur van het slot halen zodat de man zijn behoeftes kon doen, de lift voor z`n baas bedienen, de deur van zijn auto open houden zodat meneer de directeur kon instappen, etc. Daarna zette hij zichzelf weer in de wachtstand. - De schoenmaker, de fietsenmaker, de groente- en fruitverkoper, de bezem- en mattenverkoper, de visverkoper, die 7 dagen per week op straat zit en wacht in de hoop dat hij/zij iets kan doen voor of verkopen aan een klant. Jacques liet bij de fietsenmaker op de hoek zijn fiets repareren. Banden oppompen, spaken spannen, remmen afstellen en ketting opnieuw spannen. Hij moest omgerekend € 3,50 betalen.
Zo kan ik nog veel meer voorbeelden geven van het begrip tijd/wachten. Maar dan wordt het een erg lang verhaal. Dit geeft denk ik voldoende een beeld. Ik vul mijn tijd met werkzaamheden voor Young Africa en de Internationale school van Beira. Leuk om te doen en ook zinvol denk ik. Jacques probeert deze week weer wat foto-opdrachten te krijgen. Er ligt nog een verzoek om medicinale planten te fotograferen om etiketten van te maken. We wachten af…….. Horloge af, we hebben de tijd……..!!
Hartelijke groet, Jacques en Henriette
Enkele maanden geleden lazen we het boek “Mijn Mercedes is niet te koop” (op de IPad) van de Nederlandse schrijver Jeroen van Bergeijk. Hij beschrijft hierin de tocht die hij in 2006 maakte in zijn oude Mercedes 190 D bouwjaar 1988, 220.000 km op de teller, van Amsterdam naar Benin in West Afrika. Het uiteindelijke doel van de rit is de auto te verkopen in Benin, maar de grootste uitdaging is de rit door de Sahara. Een aanrader om te lezen als je van reisverhalen houdt. Hij beschrijft o.a. het wachten wat mensen in Afrika veelvuldig doen en gelaten over zich heen laten komen. Een citaat uit zijn boek:
……………..“Stel je voor dat in Nederland een veerboot drie dagen niet vaart. Binnen een kwartier beginnen mensen te mopperen, te klagen en te zeuren. Ze willen de baas spreken, ze eisen hun geld terug en uiteindelijk zullen ze weggaan (alles beter dan wachten). Als de vertraging maar lang genoeg aanhoudt, zeg een dag, arriveren journalisten van de lokale krant en het televisiejournaal. Iedereen, van publiek tot machthebbers, spreekt er schande van. Er worden schuldigen aangewezen en er vallen ontslagen. De gelaten gezichten die ik hier zie, zouden in ieder geval nooit tot het repertoire behoren. De Poolse journalist, schrijver en Afrika-kenner Ryszard Kapuscirïski merkt in Ebbenhout, zijn bundel Afrikaanse verhalen, op dat Europeanen en Afrikanen volledig verschillende opvattingen van tijd hebben. ‘In de Europese overtuiging bestaat de tijd los van de mens, bestaat hij objectief, eigenlijk buiten ons, is meetbaar, lineair,’ aldus Kapusciiiski. ‘De Europeaan voelt zich een dienaar van de tijd, hij is ervan afhankelijk, is zijn onderdaan. Als hij wil bestaan en functioneren, moet hij zich aan zijn onschendbare, ijzeren wetten houden, aan zijn vaste principes en regels. Hij moet zijn termijnen, data, dagen en uren in acht nemen.’ ‘Voor Afrikanen daarentegen,’ schrijft Kapuscirïski, zich ervan bewust dat hij met die term generaliseert, ‘is de tijd een veel lossere categorie, meer open, rekbaar, subjectief. De tijd is zelfs iets wat de mens kan scheppen. Het bestaan van de tijd wordt bijvoorbeeld zichtbaar in gebeurtenissen, en of een gebeurtenis plaatsvindt of niet, hangt immers af van de mens. De tijd verschijnt als gevolg van ons handelen, maar verdwijnt wanneer we iets nalaten of helemaal niet in actie komen. De tijd is materie die onder onze invloed altijd tot leven kan komen, maar in een toestand van winterslaap of zelfs non-existentie geraakt als we onze energie er niet op richten. De tijd is een passieve entiteit, is voor alles afhankelijk van de mens. Geheel het omgekeerde van het Europese denken.’ Die verschillende opvattingen van tijd zie je nergens beter dan op plekken waar zinloos gewacht moet worden. Zoals in een Afrikaans busstation, waar Kapuscinski tot zijn overpeinzingen komt, of hier bij een veerboot. De Europeaan ziet de minuten, uren en dagen tot zijn steeds groter wordende ergernis op de klok wegtikken, voor de Afrikaan lijken die gewachte minuten, uren en dagen niet te bestaan. Hij wacht en komt pas weer tot leven als de veerboot arriveert. Het wachten van de Afrikaan is een soort sluimeren, een kortstondige winterslaap, waarvan de auteur nauwgezet de fysiologische kenmerken in kaart brengt. Van de wachtende Afrikaan ontspannen de spieren en verslapt het lichaam, de blik is afwezig, zonder nieuwsgierigheid.”………………..
Tot zover het citaat uit het boek van Jeroen Bergeijk. Ook wij hebben dagelijks te maken met de Afrikaanse cultuur m.b.t. tijd. Soms ervaren we het aan den lijve en andere keren zien we het op straat. Hier volgen een aantal voorbeelden: - Het betalen van de maandelijkse waterrekening doen we door naar het kantoor van de FIPAG te gaan en daar aan te sluiten in de rij. De lengte is afhankelijk van de datum. Hoe dichter bij de sluitingsdatum (18e van de maand), des te meer wachtenden. Er kunnen rond de 18e zo`n 50 mensen in de rij staan. De eerste keer dat ik kwam betalen, sloot ik netjes achteraan, maar werd naar voren gehaald door een oudere man. Ik kwam bij een aantal “ouderen” te staan en al gauw kwam ik er achter dat ouderen hier vóór mogen gaan en soms ook nog een stoel krijgen aangeboden. Tegenwoordig ga ik betalen, zodra de rekening binnen is. Dan wachten er meestal maar 5 á 6 mensen. - Ook voor het kopen van elektra moeten we in de rij staan. Jacques gaat naar een kantoor en koopt voor een bepaald bedrag stroom. Hij krijgt dan een kassabon met een code die hij in moet voeren in een meterkastje wat naast onze voordeur zit. De meter geeft aan hoeveel stroom we hebben. - Van VSO krijg ik maandelijks en vergoeding. Deze wordt op een bank in Beira in depot gestort en daar kan ik het dan vanaf halen. Hiervoor moet ik elke maand formulieren invullen en dan bij een ander loket het geld ophalen. Daarvoor sluit ik aan in de rij wachtenden voor het loket. Vaak staan daar meer dan 20 wachtenden voor mij. Het record van wachten is 5 uur (gelukkig niet door mij maar door Nick, één van de Canadese VSOers). Wij gaan nu meestal in het begin van de nieuwe maand want dan is het minder druk. Voor de pinautomaten staan hier ook vrijwel dagelijks lange rijen mensen geduldig te wachten tot ze bij de automaat kunnen. Een bewaker in uniform houdt toezicht. - We zien dagelijks rijen wachtenden bij de Vodacom of M-Cel kantoren, de mobiele telefoon maatschappijen. Mensen vullen daar formulieren in voor steeds weer een nieuw voordeel abonnement voor korte tijd. Het zal vast goedkoper zijn dan een abonnement voor langere tijd. - Alle uren die wij gewacht hebben op het Provinciaal kantoor van het Ministerie van Onderwijs (tussen de 2 en 5 uren per bezoek) konden we de werknemers observeren op hun “wachtgedrag.” Een loopjongen van de directeur doodde zijn tijd met heen en weer lopen, krant lezen, dutjes doen, sms-sen, kletsen met collega`s, brieven in een enveloppe doen, etc. Zodra de directeur uit zijn kamer kwam, sprong hij op en deed wat van hem verwacht werd. Dat kon zijn het toilet van de directeur van het slot halen zodat de man zijn behoeftes kon doen, de lift voor z`n baas bedienen, de deur van zijn auto open houden zodat meneer de directeur kon instappen, etc. Daarna zette hij zichzelf weer in de wachtstand. - De schoenmaker, de fietsenmaker, de groente- en fruitverkoper, de bezem- en mattenverkoper, de visverkoper, die 7 dagen per week op straat zit en wacht in de hoop dat hij/zij iets kan doen voor of verkopen aan een klant. Jacques liet bij de fietsenmaker op de hoek zijn fiets repareren. Banden oppompen, spaken spannen, remmen afstellen en ketting opnieuw spannen. Hij moest omgerekend € 3,50 betalen.
Zo kan ik nog veel meer voorbeelden geven van het begrip tijd/wachten. Maar dan wordt het een erg lang verhaal. Dit geeft denk ik voldoende een beeld. Ik vul mijn tijd met werkzaamheden voor Young Africa en de Internationale school van Beira. Leuk om te doen en ook zinvol denk ik. Jacques probeert deze week weer wat foto-opdrachten te krijgen. Er ligt nog een verzoek om medicinale planten te fotograferen om etiketten van te maken. We wachten af…….. Horloge af, we hebben de tijd……..!!
Hartelijke groet, Jacques en Henriette
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
